انواع پارچه، خصوصیات و کاربرد آن‌ها

انواع پارچه و خصوصیات و کاربردهای آن‌ها

پارچه برزنت

پارچه برزنت یک نوع پارچه ساده است که معمولاً از ترکیب نخ پنبه سنگین و تا حدی از نخ کتان بافته می‌شود. این نوع پارچه به دوام بالا، استحکام زیاد و سنگین بودن معروف است. با ترکیب کردن پنبه با الیاف مصنوعی، پارچه برزنت می‌تواند در برابر آب مقاوم یا حتی کاملاً ضد آب بشود. در این حالت می‌توان از آن به‌عنوان یک پارچه عالی در فضای باز استفاده کرد.

پارچه کشمیر

کشمیر یک لیف طبیعی است که به دلیل احساس نرمی زیاد و عایق بودنش طرفداران زیادی دارد. الیاف پارچه کشمیر بسیار ریز و ظریف‌اند، تقریباً مانند پارچه ابریشمی. به همین دلیل وقتی این پارچه را لمس می‌کنید، حس می‌کنید پارچه ابریشمی را لمس کرده‌اید. پارچه کشمیر نسبت به پارچه‌های تهیه‌شده از پشم گوسفند، گرم‌تر و سبک‌تر است. ازآن‌جا که الیاف پارچه کشمیر بسیار ریز و ظریف‌اند، معمولاً از مخلوط چند مدل پشم بافته می‌شوند؛ یعنی با انواع دیگر پشم مانند مرینو مخلوط می‌شوند تا وزن آن‌ها کمی افزایش پیدا کند.

پارچه شانل

شانل هم نام یک نوع لیف و هم نام پارچه نرمی است که از این الیاف بافته می‌شود. نخ‌های این الیاف در هنگام گلوله شدن، تقریباً به شکل پیله کرم ابریشم در می‌آیند، کرکی و نامنظم. علاوه بر این، شانل یک نوع پارچه بافته شده است که می‌توان آن را از انواع الیاف مختلف از جمله پنبه، ابریشم، پشم و ریون نیز تهیه کرد.

پارچه شیفون

پارچه شیفون یک نوع پارچه ابریشمی سبک و ساده است که کمی می‌درخشد. شیفون چین‌ و چروک‌های کوچکی دارد که باعث می‌شود وقتی به آن دست می‌زنید، کمی احساس زبری کنید. این چین‌ و چروک‌ها با استفاده از دو مدل گره در نخ کرپ ایجاد می‌شوند: گره z-twist که برخلاف جهت حرکت عقربه ساعت و گره s-twist که در جهت حرکت عقربه ساعت است. نخ کرپ بسیار محکم‌تر از نخ استاندارد پیچ خورده است. سپس نخ‌ها را با یک مدل بافت ساده به هم می‌بافند. این مدل پارچه ظریف و زیبا را می‌توان از انواع الیاف مصنوعی و طبیعی مثل ابریشم، نایلون، ریون یا پلی‌استر تهیه کرد.

پارچه کتان یا نخی

نخ پنبه یکی از اصلی‌ترین انواع الیاف است، یعنی خودش از الیاف مختلف و متفاوتی تشکیل شده است. پنبه از الیاف طبیعی گیاهان پنبه تهیه می‌شود و در درجه اول از سلولز تشکیل شده است، یعنی یک ترکیب آلی نامحلول و بسیار ضروری در ساختار گیاه که بافتی نرم و کرکی دارد. اصطلاح پنبه به بخشی از گیاه پنبه گفته می‌شود که در دمای بالا رشد می‌کند و یک نوع روکش برای الیاف پفکی پنبه ایجاد می‌کند. این الیاف را در ابتدا به شکل یک کاموا درمی‌آورند و سپس می‌بافند تا یک پارچه نرم و بادوام برای دوختن لباس‌های روزمره مانند تی‌شرت و لوازم پارچه‌ای خانه مثل ملافه ایجاد شود.

پارچه کرپ

کرپ یکی از انواع پارچه تهیه شده از الیاف ابریشمی، پشمی یا مصنوعی است که ظاهری برجسته و چین‌دار دارد و وزن آن معمولاً سبک تا متوسط است. از پارچه کرپ می‌توان برای دوختن انواع لباس‌ها ازجمله پیراهن، کت‌ و شلوار، بلوز، شلوار و موارد دیگر استفاده کرد. علاوه بر این می‌توانید از پارچه کرپ در دکوراسیون منزل (مثلاً پرده یا رو بالشی) نیز استفاده کنید.

پارچه داماسک یا پارچه طرح‌دار

داماسک یک نوع پارچه دو رو و دارای طرح ژاکارد است، به این معنی که الگوی آن به‌جای این‌که روی پارچه چاپ شود، درون تار و پود پارچه بافته می‌شود. در حقیقت طرح این مدل پارچه از طریق فرآیند بافت ایجاد می‌شود که ترکیبی از دو روش مختلف بافت است. طرح روی پارچه با استفاده از ساتن بافته می‌شود، در حالی‌ که طرح پس‌زمینه از طریق یک بافت ساده، ماسوره یا اطلس نما به دست می‌آید. طرح پارچه داماسک می‌تواند چندرنگ یا تک‌رنگ باشد. علاوه بر این می‌توان آن را از انواع مختلف الیاف طبیعی مثل ابریشم، نخ، پنبه، پشم یا الیاف مصنوعی مثل ابریشم مصنوعی تهیه کرد.

پارچه ژرژت

پارچه ژرژت در حقیقت یک نوع پارچه کرپ است که معمولاً از ابریشم خالص بافته می‌شود، اما می‌توان آن را از الیاف مصنوعی مانند ریون، ویسکوز و پلی‌استر نیز تهیه کرد. کرپ ژرژت از طریق بافته شدن محکم الیاف به دست می‌آید که منجر به ایجاد چین و یک حالت چروک مانند در بافت پارچه می‌شود. پارچه ژرژت وزن بسیار سبکی دارد و رنگ آن نیز کاملاً مات است. ژرژت ابریشمی شباهت زیادی به شیفون ابریشمی دارد. در حقیقت شیفون ابریشمی نیز یک نوع پارچه کرپ است، با این تفاوت که ژرژت به دلیل بافت سفت و محکمی که دارد، به اندازه شیفون ابریشمی شفاف نیست. پارچه‌های ژرژت می‌توانند تک‌رنگ، یا چندرنگ و طرح‌دار (به‌خصوص طرح گل‌دار) باشند.

پارچه گینگهام

گینگهام یک پارچه نخی است که گاهی اوقات از مخلوط الیاف پنبه و نخ رنگ‌شده و با استفاده از یک مدل بافت ساده تهیه می‌شود و طرح شطرنجی ایجاد می‌کند. طرح آن معمولاً دورنگ است و محبوب‌ترین ترکیب رنگ‌های آن عبارت‌اند از سفید و آبی، یا سفید و قرمز. اندازه خانه‌های شطرنج در طرح این مدل پارچه می‌تواند متفاوت باشد. پارچه گینگهام به دلیل قیمت ارزان و فرآیند تولید ساده و راحتی که دارد، یکی از محبوب‌ترین انواع پارچه به شمار می‌آید و معمولاً با استفاده از آن لباس‌های دکمه‌دار، پیراهن، یا حتی رومیزی دوخته می‌شود.

پارچه کش‌باف

پارچه کش‌باف یک پارچه نرم و کشی است که در اصل از پشم درست می‌شود. در حال حاضر این پارچه از پنبه، مخلوط پنبه‌ای و الیاف مصنوعی نیز درست می‌شود. این مدل پارچه معمولاً از وزن سبک تا متوسطی برخوردار است و از آن برای درست کردن انواع لباس و وسایل منزل مانند جلیقه یا ملافه نیز استفاده می‌شود.

پارچه تور

تور یکی از انواع پارچه بسیار ظریف است که با استفاده از یک الگوی بافت open-weave و به روش‌های مختلفی تولید می‌شود. پارچه توری در ابتدا از ابریشم و کتان ساخته می‌شد، اما در حال حاضر از پنبه و الیاف مصنوعی نیز درست می‌شود. این مدل پارچه در حقیقت یک نوع پارچه تزیینی است که از آن برای زیباتر کردن و تزئین لباس و دکوراسیون منزل استفاده می‌شود. تور به شکل سنتی یک پارچه لوکس در نظر گرفته می‌شود، چون فرآیند درست کردن آن به زمان و تخصص زیادی نیاز دارد.

پارچه چرمی

به‌ طور کلی، چرم به هر مدل پارچه‌ای گفته می‌شود که از پوست بدن حیوانات درست شده باشد و چرم‌های مختلف، از انواع مختلفی از حیوانات و با استفاده از تکنیک‌های مختلفی درست می‌شوند. پوست گاو محبوب‌ترین پوست حیوانی است که برای درست کردن محصولات چرمی مورد استفاده قرار می‌گیرد و در حال حاضر تقریباً ۶۵ درصد از کل چرم تولیدشده در جهان را تشکیل می‌دهد. چرم پارچه‌ای بادوام و مقاوم در برابر چین‌وچروک است و بر اساس نوع، درجه و نحوه تولید، می‌تواند ظاهر و شکل متفاوتی به خود بگیرد.

پارچه لینن

پارچه لینن یک نوع پارچه بسیار سبک و مقاوم است که از گیاه کتان درست شده است. این پارچه یکی از انواع رایج پارچه است که برای دوختن انواع لباس مورد استفاده قرار می‌گیرد. پارچه لینن قابلیت جذب بالا و قابلیت تنفس دارد. به همین دلیل برای درست کردن لباس‌های تابستانی گزینه‌ای ایده‌آل به شمار می‌آید و سبک بودن آن نیز منجر به عبور هوا و تعدیل دمای بدن می‌شود.

پارچه پشمی مرینو

پشم مرینو یکی از انواع پشم است که از بدن گوسفندان مرینو تهیه می‌شود. در حالی‌ که پشم سنتی به ایجاد خارش پوستی مشهور است، پشم مرینو یکی از نرم‌ترین انواع پشم است و حساسیت‌های پوستی را تشدید نمی‌کند؛ چون هم از الیاف بسیار ظریفی تشکیل شده است و هم انعطاف‌پذیری بالایی دارد. پشم مرینو یک لیف مجلل به حساب می‌آید و معمولاً برای درست کردن انواع جوراب و لباس مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر این‌ها، پشم مرینو در مقابل بوی بد و رطوبت مقاوم است و قابلیت تنفس هم دارد.

پارچه مودال

پارچه مودال یک نوع پارچه تهیه شده از الیاف نیمه‌مصنوعی‌ست که از تفاله درخت راش ساخته شده و در درجه اول برای درست کردن لباس‌هایی ازجمله لباس زیر و لباس خواب و وسایل پارچه‌ای خانه مثل ملافه و حوله مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مدل پارچه در حقیقت شکل دیگری از ابریشم مصنوعی‌ست، با این تفاوت که دوام و انعطاف بیشتری نسبت به ابریشم مصنوعی دارد. پارچه مودال اغلب برای داشتن استحکام بیشتر با الیاف دیگری ازجمله پنبه و اسپندکس مخلوط می‌شود. علاوه بر این، به دلیل احساس نرمی و گران بودنش، یک پارچه مجلل به حساب می‌آید و گران‌تر از پنبه یا ویسکوز است.

پارچه موسلین

موسلین یکی از انواع پارچه پنبه‌ای‌ست که با یک روش بافت کاملاً ساده بافته می‌شود. معمولاً از این مدل پارچه به‌عنوان یک پارچه‌ آزمایشی استفاده می‌شود؛ یعنی در نمونه‌های اولیه لباس، برای آزمایش الگوها قبل از برش زدن و دوختن نهایی محصول مورد استفاده قرار می‌گیرد. پارچه موسلین برای آزمایش کردن الگوهای لباس یک گزینه ایده‌آل به حساب می‌آید، چون هم سبک است و هم بسیار کمرنگ. درنتیجه می‌تواند به‌اصطلاح از پارچه تقلید کند و به‌ خوبی جا بیفتد و دوختن آن نیز کار بسیار آسانی است.

پارچه ارگانزا

ارگانزا یکی از انواع پارچه بسیار سبک و کاملاً ساده است که به روشی ساده بافته می‌شود و با سوراخ‌های بسیار کوچک در سراسر پارچه شناخته می‌شود. این پارچه در اصل از ابریشم درست می‌شود، اما می‌توان آن را از الیاف مصنوعی، در درجه اول از پلی‌استر و نایلون نیز درست کرد. پارچه‌های تهیه‌شده از الیاف مصنوعی معمولاً دوام بیشتری دارند، اما در عین‌ حال بسیار لطیف و مستعد پارگی هستند. کیفیت پارچه ارگانزا معمولاً به تعداد سوراخ‌هایی که در هر اینچ از آن دیده می‌شود بستگی دارد؛ هرچه تعداد این سوراخ‌ها بیشتر باشد، به این معناست که کیفیت پارچه بالاتر است. این مدل پارچه برای دوختن لباس عروس و لباس شب بسیار محبوب است، چون ظاهر براق و شفافی دارد.

پارچه پلی‌استر

پلی‌استر یک لیف مصنوعی ساخته‌شده توسط بشر است که از مواد پتروشیمی مانند زغال‌سنگ و نفت ایجاد می‌شود. پارچه پلی‌استر به دوام بسیار بالایی که دارد شناخته می‌شود. با این‌ حال، قابلیت تنفس ندارد و مایعات و ازجمله عرق بدن را به‌ خوبی جذب نمی‌کند. مخلوط‌های پلی‌استر نیز بسیار محبوب‌اند، چون الیاف بادوامی به شمار می‌آیند و می‌توانند با مخلوط‌شدن با پارچه‌های دیگر، میزان مقاومت آن‌ها را افزایش دهند.

پارچه ساتن

پارچه ساتن (در کنار بافت توییل و بافت ساده) یکی از سه نوع پارچه‌های بافت اصلی به شمار می‌آید و بسیار محبوب است. این پارچه ظاهری شیک و زیبا دارد، و به خاطر نوع بافت پارچه یک‌ طرف آن بسیار نرم و براق و طرف دیگرش مات است.

پارچه ابریشم

ابریشم یک نوع فیبر طبیعی‌ست که توسط کرم ابریشم برای درست کردن لانه و پیله این حشره ایجاد می‌شود. پارچه ابریشم به دلیل درخشش، لطافت، دوام و استحکامی که دارد بسیار محبوب است. معمولاً از پارچه ابریشم برای دوختن لباس رسمی، انواع اکسسوری، ملافه، تودوزی لباس و موارد دیگر استفاده می‌شود.

پارچه اسپندکس

پارچه اسپندکس که با نام لاکرا یا الاستان نیز شناخته می‌شود، یک نوع پارچه با الیاف مصنوعی‌ست که به خاطر خاصیت ارتجاعی بالایش محبوب است. اسپندکس معمولاً با چندین نوع الیاف دیگر مخلوط شده و کشش ایجاد می‌کند و از آن برای دوختن همه‌ چیز استفاده می‌شود؛ از شلوار جین گرفته تا لباس‌های ورزشی و جوراب و غیره.

پارچه جیر

پارچه جیر یک نوع از چرم است که از قسمت زیرین پوست حیوان درست می‌شود و به همین دلیل، کمی نرم‌تر است. این مدل پارچه معمولاً از پوست بره تهیه می‌شود. پارچه جیر معمولاً از پارچه چرم سنتی کمی نرم‌تر و نازک‌تر است، اما به اندازه چرم سنتی دوام ندارد. با این‌ حال همین نرم‌تر بودنش باعث می‌شود که خاصیت انعطاف‌پذیری بیشتری داشته باشد و بتوان به‌ راحتی با استفاده از آن هر چیزی درست کرد. معمولاً از پارچه جیر برای درست‌کردن انواع کفش، کت و اکسسوری ازجمله کمربند و کیف استفاده می‌شود.

پارچه تافته

پارچه تافته یک پارچه شق‌ و رق و کاملاً ساده است که معمولاً با استفاده از الیاف ابریشم و یک روش بافت ساده بافته می‌شود، اما می‌توان آن را از الیافی مثل پلی‌استر، نایلون، استات و یا دیگر الیاف مصنوعی نیز تهیه کرد. این مدل پارچه معمولاً ظاهری براق و درخشنده دارد. وزن آن بسته به نوع الیاف استفاده شده و سفتی نوع بافت، می‌تواند از سبک تا متوسط باشد و از نظر میزان نرمی نیز متفاوت است. تافته یک نوع پارچه آستری محبوب به شمار می‌آید، چون تزئینی و نرم است؛ اما از آن برای لباس شب و دکوراسیون منزل نیز استفاده می‌شود.

پارچه کرباس یا کتان نازک

پارچه کرباس یا کتان نازک، یک نوع پارچه فرانسوی با طرح‌های زیبا و رمانتیک است که طرح‌های آن معمولاً از قرار گرفتن یک رنگ ساده مثل مشکی، قرمز یا آبی روی یک پس‌زمینه سفید ایجاد می‌شود. نام این پارچه در زبان فرانسوی Toile de Jouy یا همان Toile به معنای «پارچه» است. این پارچه از سال ۱۷۰۰ میلادی محبوب بوده و همچنان نیز محبوب است. از این طرح پارچه برای درست‌کردن انواع لباس، روتختی، پرده، ملافه و حتی کاغذ دیواری و ظروف چینی هم استفاده می‌شود.

پارچه تویید

تویید یک نوع پارچه بافته‌شده و کمی زبر است که معمولاً از ترکیب پشم و نخ درست می‌شود. الیاف این مدل پارچه را می‌توان با استفاده از یک بافت ساده یا بافت گره‌ای به هم بافت. پارچه تویید بسیار گرم و ضخیم و سفت است. تویید پشمی نیز برای درست کردن الگوها و رنگ‌های زیبا، معمولاً با استفاده از نخ‌های رنگی مختلف به شکل مربع‌های کوچک و خطوط عمودی بافته می‌شود. این مدل پارچه برای دوختن کت‌ و شلوار و کت‌هایی که مناسب شکارند بسیار محبوب است.

پارچه توییل یا جناغی

پارچه توییل یکی از سه نوع پارچه‌های بافت اصلی به شمار می‌آید و بسیار محبوب است. مشخصه متمایز بافت گره‌های این مدل پارچه، الگوی مورب آن است. پارچه توییل با استفاده از تعداد نخ زیادی درست می‌شود، به همین دلیل ظاهر آن مات و بافت آن ضخیم و مقاوم است. به‌ ندرت پیش می‌آید که طرحی بر روی پارچه توییل چاپ بشود، اما می‌توان در بافت آن از نخ‌های چندرنگ استفاده کرد تا طرح‌های زیبا و منحصر به‌ فردی ایجاد شود. این مدل پارچه معمولاً برای دوختن شلوار جین، چینو (یک مدل لباس خاکی‌رنگ)، روکش اثاث خانه و روتختی مورداستفاده قرار می‌گیرد.

پارچه مخمل

مخمل یکی از انواع پارچه نرم و مجلل است که به ضخامت بالا و یکنواخت و نرم بودن بافتش شناخته می‌شود. قد الیاف این مدل پارچه بسیار کوتاه و بافت آن‌ها شبیه به شمع است، به همین دلیل ظاهری براق، زیبا و منحصر به‌ فرد دارد و بسیار نرم است. پارچه مخمل در ابتدا از الیاف ابریشم درست می‌شده، به همین دلیل برای دوختن لباس شب و لباس با مناسبت‌های خاص، گزینه بسیار محبوبی به شمار می‌آید. با این‌ حال، می‌توان از الیاف دیگری مثل پنبه، لینن، پشم، موهر و الیاف مصنوعی نیز برای تهیه پارچه مخمل استفاده کرد. همین مسأله باعث می‌شود قیمت پارچه مخمل گران نباشد و برای دوختن لباس‌های روزمره نیز مورداستفاده قرار گیرد. علاوه بر این‌ها، از پارچه مخمل برای دکوراسیون منزل مثل روکش مبل، پرده، بالش و موارد دیگر نیز استفاده می‌شود.

پارچه ویسکوز

ویسکوز یکی از انواع پارچه با الیاف نیمه مصنوعی (نوعی از ابریشم مصنوعی یا ریون) است که از خمیر چوب تهیه می‌شود و معمولاً به‌ عنوان یک جایگزین برای ابریشم طبیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد، چون ظاهر آن دقیقاً مثل ابریشم طبیعی، جذاب، نرم و لوکس است. فرآیند تولید این مدل پارچه هزینه زیادی ندارد، به همین دلیل پارچه ویسکوز گران‌قیمت نیست و طرفداران زیادی دارد. ویسکوز یک پارچه همه‌کاره است که تقریباً برای درست کردن هر چیزی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ از انواع لباس مانند بلوز، پیراهن و کت گرفته تا دکوراسیون خانه مثل فرش و روکش مبل.