پوشیدن لباس نو در نوروز چه فلسفه ای دارد؟
پوشیدن لباس نو در نوروز از گذشته بین همه ایرانی ها رواج دارد. چه فقیر و چه غنی سال جدید را با لباس نو شروع می کنند. این یکی از سنت های قدیمی ایرانیان است.
علت پوشیدن لباس نو در عید نوروز چیست؟
فصل بهار شروعی مجدد برای زمین می باشد که با جشن و سرور همراه است و رنگ و بویی جدید به شهرها، روستاها و خانه ها می بخشد آیین استقبال از این فصل نو برگزاری آداب و رسوم آن است فصلی که بهانه ای برای به تکاپو افتادن ما در این ایام می باشد تا سنت های کهن را یکی پس از دیگری به جا بیاوریم. آیا تا به حال از خود سوال کرده اید که چرا در نوروز لباس نو می پوشید؟ اصلاً این سنت دیرینه از کجا نشآت گرفته است و در فرهنگمان ماندگار شده است؟
فلسفه پوشیدن لباس نو در عید نوروز
لباس نو و جدید به عنوان یک رسم کهن در آیین های نوروزی ایران محسوب می شود و برگرفته از طبیعت است چراکه نو شدن زمین و سبز شدن درختان یادآور شروعی دوباره برای ایرانیان است و آنها با الهام گرفتن از طبیعت یاد گرفته اند زمان فرا رسیدن فصل بهار لباس نو بپوشند و شگون خاصی به آن قائل هستند.
فقیر و غنی با تهیه لباس برای سال نو مشغول می شوند در قدیم الایام تهیه لباس برای تهی دستان و زیر دستان مخصوصاً کودکان از اهمیت بالایی برخوردار بود. امیران و پادشاهان خلعتی برای زیر دستان و کارگزاران در جشن نوروز می دادند تا آن ها هم مثل دیگر افراد لباس نو بپوشند.
در نوشته ای از ابوریحان بیرونی به رسم ملوک خراسان اشاره شده است که آنها در این ایام لباس های بهاری و تابستانی به سپاهیان خود می دهند. چنانچه اشاره ای شده است شاعران و تاریخ شناسان مطالب زیادی در مورد بخشیدن هدیه های نوروزی به میان آورده اند و طبق این باور “حاجی شفیع ابریشمی زنجانی” در وقف نامه خود آورده است:هر سال پنجاه دست لباس پسرانه و پنجاه دست لباس دخترانه به همراه جوراب و کفش به کودکان بی سرپرست و یتیم تحویل داده شود.
سفرنامه نویسان دوران قاجار و صفویه نیز در توضیح و توصیف مراسم های نوروزی از پوشش فاخر مردم گفته اند.
بسیاری از خانواده هایی که عزادار هستند و در سوگ عزیزانشان لباس سیاه بر تن دارند با آمدن نوروز به خصوص زمانی که سال تحویل میشود لباس دیگری می پوشند.
در زمانهای گذشته که بازار ها و فروشگاه های لباس های دوخته شده وجود نداشت و مردم لباس های خود را برای دوختن لباس های خود را به خیاط ها می سپردند یکی از دشواری های خانواده های خیاطان کار شبانه روزی و نوبتهای دوخت بود.
چنانچه خانواده یا کودک نیازمندی احتیاج به لباس نو داشت رسم بود از خانواده ها گرفته تا سازمانهای نیکوکاری اقدام به تهیه لباس نو برای آنها می کردند. این باور دیرینه را در تمامی توصیف ها نوشته ها و توصیه های نوروزی همواره مشاهده می کنیم که از طبیعت تبعیت کنیم و با سبز شدن درختان به یاد داشته باشیم که ما نیز با فرارسیدن عید و سال نو لباس های جدید پوشیده تا به آرامش برسیم.
مردم به خاطر نوروز که روز شادمانی و پیروزی بود لباس های زیبا و نوع خود را بر تن کرده و کلاه نوروزی بر سر می گذاشتند و بر چشمان خود سرمه عیدی کشیده زر و زیور از خود آویزان می کردند و عطر خوشبوی بهاری استفاده می کردند.
ای آصف جسم مرتبه،کیوان قدر/ مانند هلال در گوش تو بدر
بسیار خنک شدست در شهر هرات/زنجیر من و “کلاه نوروزی”صدر (تذکره الشعرای دولتشاه ص 347)
اثر “غالیه ی عید” نارفته هنوز/ زان بنا گوش که با سیم زند رنگش بر (دیوان فرخی سیستانی ص 195)
در زمان خوارزمشاهیان جشن نوروز در بین جمع کثیری از مردمان برگزار می گردید به طوری که از لباس های نو و رنگارنگ مردم اصفهان این اتفاق به وضوح مشخص بود.
جهانگردان خارجی نیز که به جاهای مختلف ایران سفر کرده اند اطلاعات قابل توجهی درباره نوروز کسب کرده اند. در سیاحت نامه شاردن نوشته شده است:نامهای مختلفی در ایران برای نوروز گذاشته شده است که یکی از آنها “عید لباس نو” می بوده است چرا که هر چقدر هم کسی ندار باشد باز هم در این جشن یک دست لباس تازه و نو می پوشد و افراد ثروتمند در این ایام اتفاقات لباس با تنوع زیاد بر تن می کردند.
همچنین در سفرنامه “جکسن” نوشته شده است:برنامه های ایام عید خلاصه شده است در هدیه دادن به همدیگر ، شاد بودن ،تبریک و تهنیت گفتن و لباس نو پوشیدن.
منبع: parchenegar.com
